Το παιδί μου χρησιμοποιεί το κινητό μέχρι πολύ αργά τη νύχτα ακόμα κι αν την επόμενη έχει ένα σημαντικό διαγώνισμα στο σχολείο

Καλλιόπη Στελιουδάκη
Αναπτυξιακή Ψυχολόγος (MSc Developmental Psychology)

Μιας και για τα μεγαλύτερα παιδιά είναι περίοδος εξετάσεων, ας πάρουμε την περίπτωση που το παιδί σας, στην εφηβεία πια, έχει ένα σημαντικό διαγώνισμα την επόμενη μέρα στο σχολειο ή τις τελικές σχολικές εξετάσεις. Και παρόλο που έχετε προειδοποιήσει ήδη αρκετές φορές να απενεργοποιήσει το κινητό και να κοιμηθεί, η ανταλλαγή μηνυμάτων συνεχίζεται ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα. Την τελευταία φορά που συνέβη αυτό, το παιδί σας έγραψε πολύ χάλια στο διαγώνισμα της επόμενης ημέρας.

Συχνά οι έφηβοι δεν μπορούν να σκεφτούν επαρκώς τις συνέπειες των πράξεών τους (ή τουλάχιστον κάποιων από τις πράξεις τους). Ιδιαίτερα για τους εφήβους που ακόμα δυσκολεύονται στον αυτοέλεγχο, το να σκεφτούν τι θα συμβεί εάν δεν προνοήσουν (στην προκειμένη περίπτωση να προετοιμαστούν, να μελετήσουν και να ξεκουραστούν επαρκώς) αυτό γίνεται ακόμα πιο δύσκολο. Είναι λοιπόν προτιμότερο να φερθείτε στον έφηβο όπως όταν ήταν μικρό παιδί; Ή είναι προτιμότερο να το αφήσετε να έρθει αντιμέτωπο με τις συνέπειες των πράξεών του;

Για αρχή θέστε σαφείς κανόνες. Το να αφήσετε το παιδί σας να έρθει αντιμέτωπο με το τι μπορεί να συμβεί εάν ξενυχτίσει ανταλλάσσοντας μηνύματα μπορεί και να μην είναι τόσο αποτελεσματικό. Οι περισσότεροι έφηβοι δεν θα συνδέσουν τον ανεπαρκή ύπνο τους με το γεγονός ότι δεν έγραψαν καλά στο διαγώνισμα. Μπορεί μάλιστα να το αποδώσουν οπουδήποτε αλλού εκτός από το γεγονός ότι έμειναν ξύπνιοι ως αργά με το κινητό ανταλλάσσοντας μηνύματα ή περνώντας χρόνο στις πλατφόρμες των social media.

Δοκιμάστε λοιπόν να θέσετε κανόνες για όλα τα μέλη της οικογένειας σχετικά με τη χρήση κινητών (ή ταμπετ κλπ). Κάνετε μια συμφωνία – ένα ‘συμβόλαιο’. Αν για παράδειγμα συμφωνήσετε ότι όλα τα κινητά θα πρέπει να έχουν απενεργοποιηθεί το αργότερο μέχρι τα μεσάνυχτα και ο έφηβος σας δεν συμμορφωθεί με τον κανόνα αυτό, τότε ‘χάνει’ (στερείται) το κινητό.

Οι περισσότεροι από εμάς αποδίδουμε σαφώς καλύτερα όταν έχουμε ξεκουραστεί επαρκώς. Ο έφηβος σας όμως μπορεί να πιστεύει το ακριβώς αντίθετο. Είναι σημαντικό να συζητήσετε μαζί για τους προβληματισμούς σας σχετικά με αυτή του την πεποίθηση. Παρόλα αυτά δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να δοκιμάσει τη ‘θεωρία’ του, να διαπιστώσει δηλαδή μαζί με εσάς εάν όντως η επίδοση σε ένα διαγώνισμα σχετίζεται ή όχι με την επαρκή ξεκούραση το προηγούμενο βράδυ (προτιμήστε βέβαια να δοκιμάσετε τη θεωρία αυτή όχι πριν από ένα σημαντικό διαγώνισμα τις τελικές εξετάσεις).

Ξεκαθαρίστε ότι εάν το παιδί σας γράψει καλά, τότε θα κάνετε πίσω σχετικά με τον προβληματισμό σας. Εάν όμως δεν γράψει καλά, επιμείνετε στο να μην έχει το κινητό το προηγούμενο ή ακόμα και δύο βράδια πριν από το επόμενο διαγώνισμα. Και ότι, εάν χρειαστεί, θα πρέπει να στερήσετε το κινητό από το παιδί σας.

Υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι το να έχει κινητό είναι ένα προνόμιο και θα πρέπει να δείχνει υπευθυνότητα σχετικά με τη χρήση του. Το να ανταλλάσσει μηνύματα μετά τα μεσάνυχτα ίσως είναι μια ένδειξη ότι δεν μπορεί ακόμα να διαχειριστεί αυτή την ευθύνη χωρίς καθόλου κανόνες και όρια. Και στην περίπτωση αυτή ίσως έχει νόημα να στερήσετε από το παιδί σας το κινητό.

Σε κάθε περίπτωση, το παιδί σας θα πρέπει να αντιλαμβάνεται και να δέχεται τις συνέπειες του να μην χρησιμοποιεί με υπευθυνότητα το κινητό του. Αυτό σημαίνει ότι είναι σημαντικό να μελετά και να ξεκουράζεται επαρκώς, ιδιαίτερα πριν από σημαντικά διαγωνίσματα (π.χ. τριμήνου) και σχολικές εξετάσεις. Είναι σημαντικό και από τη μεριά σας να τίθενται σαφή όρια και περιορισμοί αν χρειάζεται, στη χρήση των κινητών από το παιδί σας.