Συχνές ερωτήσεις για τον κορωνοϊο Covid – 19 στην διάρκεια της κύησης και του θηλασμού

admin

Γράφει η Μαίρη Κύρου (μαία, σύμβουλος ομάδων)

Έχοντας υπ’ όψιν την γενικότερη ανησυχία που επικρατεί σχετικά με τον νέο κορωνοϊό, παρακάτω παρατίθενται μεταφρασμένες οι πιο συνήθεις ερωτήσεις γυναικών στην διάρκεια της κύησης και του θηλασμού.

Κορωνοϊός COVID-19 και Κύηση
Είναι οι εγκυμονούσες πιο επιρρεπείς για μόλυνση από τον νέο κορωνοϊό ή έχουν πιο αυξημένο κίνδυνο νοσηρότητας ή θνησιμότητας σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό;
Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (CDC) δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία, ωστόσο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης λόγω των ανοσολογικών και φυσιολογικών αλλαγών που προκύπτουν, είναι πιθανό οι γυναίκες να είναι πιο ευαίσθητες στις ιώσεις του αναπνευστικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου και του COVID-19 κι επομένως να έχουν πιο αυξημένο κίνδυνο νοσηρότητας σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, όπως φαίνεται σε περιπτώσεις μόλυνσης με τον SARS-CoV, τον MERS-CoV ή ακόμη και λοιμώξεις αναπνευστικού από την απλή γρίπη. Οι εγκυμονούσες οφείλουν να παίρνουν όλα τα μέτρα προφύλαξης, δηλαδή πολύ καλό και συχνό πλύσιμο χεριών και αποφυγή ατόμων που είναι άρρωστα.
Στην ιστοσελίδα της Unicef σχετικά με το αν μεταδίδεται ο κορωνοϊός Covid – 19 κατά την διάρκεια της κύησης στο έμβρυο αναφέρονται τα εξής:
«Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία αν ο ιός μεταδίδεται στο έμβρυο και το ερώτημα αυτό είναι υπό διερεύνηση. Οι εγκυμονούσες οφείλουν να τηρούν τους κανόνες υγιεινής προκειμένου να προφυλάσσονται και να ζητούν άμεσα ιατρική συμβουλή και φροντίδα σε περίπτωση συμπτωμάτων, όπως πυρετό, βήχα και δυσκολία αναπνοής».
Επίσης, η ιστοσελίδα του Αμερικανικού Κολλεγίου Μαιευτήρων και Γυναικολόγων γράφει τα εξής: «Είναι ελλειπή τα στοιχεία προς το παρόν, αλλά με βάση κάποια περιστατικά από άλλους κορωνοιούς (SARS-CoV and MERS-CoV) κι έναν μικρό αριθμό περιστατικών με COVID-19, είναι πιθανό οι εγκυμονούσες να είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο νοσηρότητας σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό [1-3]. Δεν είναι σαφές, αν μεταδίδεται ο ιός μέσω του πλακούντα στο έμβρυο. Οι επαγγελματίες υγείας (μαίες, μαιευτήρες) πρέπει να λάβουν πλήρες ιστορικό από την εγκυμονούσα, σχετικά με ταξίδια ή επαφή με άτομα επιβεβαιωμένα ή ύποπτα για COVID-19 και να ακολουθούν τις κατευθυντήριες οδηγίες του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων».

Μπορεί να μεταδοθεί ο COVID-19 κατά την κύηση ή κατά τον τοκετό στο έμβρυο;
Ο ιός COVID-19 θεωρείται ότι μεταδίδεται από ένα μολυσμένο άτομο μέσω των αναπνευστικών σταγονιδίων και την κοντινή επαφή. Δεν είναι γνωστό ακόμη, αν μεταδίδεται από άλλες οδούς κατά την διάρκεια της κύησης ή τον τοκετό. Ωστόσο, σε πολύ πρόσφατες περιορισμένες περιπτώσεις νεογνών που γεννήθηκαν από μητέρες με COVID-19 (που εκδόθηκαν στην επιστημονική βιβλιογραφία), κανένα από τα νεογνά δεν ήταν θετικά στον κορωνοϊό [1]. Επίσης, σε αυτές τις περιπτώσεις δεν ανιχνεύθηκε ο κορωνοϊός στο αμνιακό υγρό ή στο μητρικό γάλα. Είναι περιορισμένη η πληροφορία και για τους κορωνοϊούς MERS-CoV and SARS-CoV. Ωστόσο, δεν έχει αναφερθεί και γι’ αυτούς τους ιούς κάθετη μετάδοση.

Κορωνοϊός COVID-19 και Θηλασμός
Υπάρχουν κίνδυνοι για ένα βρέφος που θηλάζει, όταν η μητέρα του είναι θετική στον κορωνοιο COVID-19;
Από τα μέχρι τώρα στοιχεία ο ιός μεταδίδεται από την κοντινή επαφή μέσω των αναπνευστικών σταγονιδίων από έναν θετικό στον κορωνοιό άτομο, το οποίο βήχει ή φταρνίζεται. Σε περιορισμένες περιπτώσεις γυναικών θετικών στον COVID-19, οι οποίες ήταν θηλάζουσες, δεν βρέθηκαν ίχνη του ιού στο μητρικό γάλα. Ωστόσο, κι άλλα στοιχεία χρειάζεται να διερευνηθούν. Σε περιορισμένες περιπτώσεις γυναικών που θήλαζαν και ήταν θετικές στον SARS-CoV, δεν βρέθηκαν ίχνη του ιού στο μητρικό γάλα, αλλά βρέθηκαν αντισώματα στον SARS-CoV σε τουλάχιστον ένα δείγμα.

Στην ιστοσελίδα της Unicef στην ερώτηση αν είναι ασφαλές μια μητέρα με επιβεβαιωμένη μόλυνση από τον νέο κορωνοϊό να θηλάζει, αναφέρονται τα εξής:
«Όλες οι μητέρες με επιβεβαιωμένη μόλυνση από τον νέο κορωνοϊό ή μητέρες με υποψία μόλυνσης, οι οποίες έχουν συμπτώματα βήχα, πυρετού ή δυσκολία αναπνοής, πρέπει να ζητούν άμεσα ιατρική φροντίδα και να ακολουθούν τις οδηγίες.
Έχοντας υπ’ όψιν τα οφέλη του θηλασμού και τον ουσιώδη ρόλο του μητρικού γάλακτος στην προφύλαξη του βρέφους από άλλες ιώσεις του αναπνευστικού, η μητέρα μπορεί να συνεχίσει τον θηλασμό λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.
Για μητέρες συμπτωματικές, αλλά σε καλή κατάσταση για να μπορούν να θηλάσουν, απαιτείται να φορούν μάσκα όταν είναι κοντά στο παιδί και φυσικά και κατά την διάρκεια του θηλασμού. Επίσης, να πλένουν πολύ καλά τα χέρια τους με νερό και σαπούνι πριν και μετά από οποιαδήποτε επαφή με το παιδί. Τέλος, να καθαρίζουν και να απολυμαίνουν τις μολυσματικές επιφάνειες.
Αν μια μητέρα έχει πιο βαριά συμπτώματα, ενθαρρύνεται να αντλεί το γάλα της και να το δίνει στο βρέφος σε καθαρό κύπελλο ή/και κουτάλι».

Το Αμερικάνικο Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων αναφέρει σχετικά με μητέρα θετική στον COVID-19 και τον Θηλασμό:

Το Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (CDC) έχει εκδώσει οδηγίες σχετικά με επιβεβαιωμένο ή με υποψία κρούσμα για COVID-19 μητέρας που θηλάζει. Είναι πολύ σπάνιες οι περιπτώσεις που δεν συστήνεται ο θηλασμός ή η σίτιση του βρέφους με μητρικό γάλα που έχει αντληθεί. Πρόσφατα, η κύρια έννοια δεν είναι αν ο ιός μεταδίδεται με το μητρικό γάλα, αλλά η πιθανότητα μετάδοσης του ιού από θετική μητέρα μέσω των σταγονιδίων κατά την διάρκεια του θηλασμού. Μια μητέρα θετική ή συμπτωματική στον νέο κορωνοϊό, πρέπει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για αποφυγή μετάδοσης του ιού στο νεογνό/βρέφος:
Πλύσιμο χεριών με νερό και σαπούνι πριν και μετά από κάθε θηλασμό και πριν και μετά από οποιαδήποτε επαφή με βρέφος.
Χρήση μάσκας κατά την διάρκεια του θηλασμού.
Σε περίπτωση άντλησης μητρικού γάλακτος, απαιτείται πλύσιμο χεριών και η τήρηση όλων των οδηγιών καθαριότητας του θηλάστρου.
Η σίτιση του βρέφους να γίνεται από υγιές άτομο, σε περίπτωση χρήσης μπιμπερό.
Δεν είναι γνωστό ακόμη αν ο νέος κορωνοϊός μεταδίδεται μέσω του μητρικού γάλακτος, ωστόσο σε περιορισμένες περιπτώσεις μητέρων θετικών στον ιό, δεν βρέθηκαν ίχνη του στο μητρικό γάλα.

Πηγές

National Center for Immunization and Respiratory Diseases (NCIRD), Division of Viral Diseases, Centers for Disease Control and Prevention, «Frequently Asked Questions and Answers: Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) and Pregnancy», https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/specific-groups/pregnancy-faq

Practice Advisory: Novel Coronavirus 2019 (COVID-19), ww.acog.org/Clinical-Guidance-and-Publications

https://www.unicef.org/stories/novel-coronavirus-outbreak-what-parents-should-know

Αναφορές

1. Chen H, Guo J, Wang C, Luo F, Yu X, Zhang W, et al. Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. Lancet 2020; DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30360-3. Available at: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673620303603. Retrieved Feb 21, 2020.
2. Favre G, Pomar L, Musso D, Baud D. 2019-nCoV epidemic: what about pregnancies? Lancet 2020; DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30311-1. Available at: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673620303111. Retrieved February 21, 2020.
3. Zhu H, Wang L, Fang C, Peng S, Zhang L, Chang G, et al. Clinical analysis of 10 neonates born to mothers with 2019-nCoV pneumonia. Transl Pediatr 2020;9:51-60. Available at: http://tp.amegroups.com/article/view/35919/28274. Retrieved February 21, 2020.