Δραστηριότητες που ενισχύουν την κινητική ανάπτυξη των βρεφών (0-12 μηνών)

Καλλιόπη Στελιουδάκη
Αναπτυξιακή Ψυχολόγος (MSc Developmental Psychology)

Από τη στιγμή που γεννιούνται τα μικρά μας, μπορούμε να θέσουμε τις βάσεις για μια υγιή σωματική και κινητική ανάπτυξη. Δραστηριότητες που θα βοηθήσουν τα μωράκια μας να αναπτύξουν δυνατούς μυς, έλεγχο και καλό κινητικό συντονισμό. Ακόμα κι αν ένα βρέφος μας φαίνεται σαν να μην μπορεί να κάνει και πολλά πράγματα τους πρώτους μήνες της ζωής του, οποιοδήποτε ερέθισμα τα ενθαρρύνει να κάνουν έστω και μια μικρή κίνηση, συμβάλλει στην κινητική του ανάπτυξη και είναι γι’ αυτό ένα μεγάλο βήμα  για την ανάπτυξή του.

Αν και οι δραστηριότητες που περιγράφονται παρακάτω είναι κατά βάση κινητικές, έχουν εντούτοις πολλαπλά οφέλη. Για τις ανάγκες τις παρουσίασης παρόλα αυτά, οι δραστηριότητες έχουν ομαδοποιηθεί ανάλογα με το ποια είναι η βασική – κεντρική δεξιότητα την οποία ενισχύουν ή στην οποία στοχεύουν. Στο προηγούμενο άρθρο επικεντρωθήκαμε στη μυϊκή ανάπτυξη των μυών του αυχένα, των ώμων και της πλάτης. Παρακάτω περιγράφονται κάποια παιχνίδια που μπορείτε να παίξετε με το μωράκι σας, τα οποία ενισχύουν τη μυϊκή ανάπτυξη των άνω και κάτω άκρων, των μυών που βοηθούν στην ισορροπία σε καθιστή θέση και το ρολάρισμα.

#2 Κίνηση άνω και κάτω άκρων

– Όταν το μωράκι σας είναι ξεκούραστο, τοποθετήστε το επάνω σε ένα χαλάκι δραστηριοτήτων ή μια κουβέρτα στο πάτωμα. Τοποθετήστε παιχνίδια στο χώρο αυτό (επάνω στο χαλάκι) και έπειτα το μωράκι σας ανάσκελα ή μπρούμυτα, ώστε προσπαθώντας να φτάσει τα παιχνίδια του να κλωτσά, ή να απλώνει τα χεράκια του.Εναλλακτικά μπορείτε εσείς να κρατήσετε ένα αντικείμενο, παιχνίδι ή ακόμα ένα κομμάτι ύφασμα, βαμβάκι ή φτερό και να αγγίζετε το χεράκια ή τα ποδαράκια του μωρού σας προκαλώντας έτσι κίνηση στα άκρα του και βοηθώντας το να δυναμώσει αυτούς τους μυς. Η αίσθηση της αφής με το άγγιγμα διαφορετικών υφών, κάνει το μωράκι να αντιδρά κινώντας τα χεράκια και τα ποδαράκια του.

#3 Ενδυνάμωση του κορμού, ισορροπία σε καθιστή θέση
– Εάν ο καιρός το επιτρέπει, βγείτε και καθίστε έξω. Κρατήστε το μωρό σας σε καθιστή θέση, ώστε να κοιτάζει προς τα εκεί που κοιτάζετε κι εσείς. Δείξτε του με το χέρι σας διάφορα αντικείμενα ή ανθρώπους τριγύρω σας και περιγράψτε αυτά που βλέπετε. Παρακολουθήστε τα αυτοκίνητα, την κίνηση, τους ανθρώπους, τα ζωάκια και ό,τι σας κινεί το ενδιαφέρον.
– Κρατήστε αγκαλιά το μωράκι σας καθώς συζητάτε με κάποιο άλλο πρόσωπο. Το μωράκι σας θα παρακολουθεί και θα παρατηρεί τις εκφράσεις των προσώπων σας καθώς και τη φωνή και το ηχόχρωμα του συνομιλητή σας (η δική σας φωνή είναι ούτως ή άλλως οικεία!). Πιθανών το μωράκι να επιχειρήσει να “μπει στην κουβέντα” και να το ακούσετε να κάνει φωνούλες!
– Οι μυς που βοηθούν το μωράκι να κάθεται δυναμώνουν όταν αυτό κάθεται με τον κορμό ψηλά χωρίς να ακουμπά στην πλάτη του καροτσιού (ή κάποιου άλλου βρεφικού καθίσματος). Τοποθετώντας παιχνίδια στην προστατευτική μπάρα του καροτσιού, το ενθαρρύνετε να σηκώσει τον κορμό του προς το μέρος των παιχνιδιών για να παίξει. Εάν το μωράκι σας δεν είναι ακόμα έτοιμο για να καθίσει, μπορείτε και πάλι να βοηθήσετε στην ενδυνάμωση αυτών των μυών, τοποθετώντας το σε ένα καθισματάκι αυτοκινήτου ή άλλο κατάλληλο βρεφικό καθισματάκι. Σταθείτε μπροστά του κρατώντας ένα παιχνίδι, ενθαρρύνοντάς το να σηκώσει τον κορμό του προς το μέρος σας. Αν και η κίνηση του να σηκώσει τον κορμό του δεν θα γίνει ακόμα, οι μυς παρόλα αυτά εξασκούνται!
– Εάν το μωράκι είναι πλέον σε ηλικία όπου μπορεί να καθίσει στο πάτωμα, τοποθετήστε μαξιλάρια πίσω και πλάι του, ώστε να του παρέχετε στήριξη και ασφάλεια.
Όταν το μωράκι κάθεται πλέον με ασφάλεια, αφαιρέστε τα μαξιλάρια και τοποθετήστε ένα παιχνίδι μπροστά του, ώστε να έχει ένα ερέθισμα και παράλληλα να κρατά τον κορμό του κάθετα, δηλαδή να μένει σε καθιστή θέση. Ξεκινήστε με ένα παιχνίδι με αρκετά μεγάλο μέγεθος, το οποίο να φτάσει περίπου σε ύψος μέχρι τη μέση του μικρού σας όταν κάθεται, ώστε να παίζει αλλά και να μπορεί να στηρίζεται για να κρατά την ισορροπία του άνω κορμού αν χρειάζεται (π.χ. ένα τύμπανο, ή μια αναποδογυρισμένη κατσαρόλα). Συνεχίστε χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε παιχνίδι για το οποίο το μικρό σας δείχνει ενδιαφέρον ή ένα βιβλίο.

tip:
Φροντίζουμε να επιβλέπουμε και να εξασφαλίζουμε προστασία γύρω από το μωράκι έως ότου μάθει να κάθεται με ασφάλεια μόνο του.

#4 Ρολάρουμε (δηλαδή γυρίζουμε από μπρούμυτα ανάσκελα και αντίστροφα)
– Ξαπλώστε το μωράκι σας μπρούμυτα και ξαπλώστε κι εσείς δίπλα του αλλά σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη απ’ όσο μπορεί να σας ακουμπήσει αν απλώσει το χεράκι του. Ενθαρρύνετε το μωράκι να γυρίσει προς το μέρος σας, να σας ακουμπήσει ή να παίξει μαζί σας. Επαναλάβετε το ίδιο χρησιμοποιώντας ένα αντικείμενο ή παιχνίδι.
– Μόλις έχετε τα πρώτα σημάδια ότι το μωράκι σας είναι έτοιμο για την αντίθετη κίνηση (δηλαδή το ρολάρισμα από ανάσκελα σε μπρούμυτα), δοκιμάστε την ίδια δραστηριότητα ξεκινώντας με το να ξαπλώστε το μικρό σας ανάσκελα. Τοποθετήστε ένα αντικείμενο ή παιχνίδι στο πάτωμα, διαγώνια προς τα πάνω (στο ύψος του μετώπου του περίπου και σε σημείο που να μπορεί να το δει εάν στρέψει το κεφαλάκι ή/ και το βλέμμα του). Ενθαρρύνετέ το να γυρίσει και να το πιάσει με το άλλο χέρι. Με αυτό τον τρόπο αρχίζει να δυναμώνουν οι πλαϊνοί μυς και σταδιακά θα καταφέρει να “τραβήξει” το βάρος του στην αντίθετη μεριά και να γυρίσει μπρούμυτα.
– Ξαπλώστε το μωρό σας στο πλάι, και ξαπλώστε κι εσείς μαζί του ώστε να κοιτά ο ένας τον άλλον. Εάν χρειάζεται, τοποθετήστε ένα στήριγμα ώστε το μωράκι σας να μπορεί να σταθεί στηρίζοντας το σώμα του στα πλαϊνά του και παίξτε για λίγα λεπτά, μιλήστε του ή διαβάστε ένα βιβλίο. Αλλάξτε πλευρό ώστε να δουλέψετε και τους μυς από την αντίθετη μεριά του σώματος.

tips:

• Αρχικά, το μικρό σας θα σας δείξει σημάδια ότι είναι έτοιμο για ρολάρισμα, όταν βρίσκεται μπρούμυτα και το δείτε να κινείται δεξιά κι αριστερά (απ’ τη μια πλευρά του σώματός του στην άλλη), κλωτσώντας με τα ποδαράκια και κουνώντας τα χεράκια του.
• Το πιο σύνηθες είναι τα μωράκια να ρολάρουν από μπρούμυτα σε ανάσκελα πρώτα, και μετά από λίγες εβδομάδες και αντίθετα.
• Το ρολάρισμα απαιτεί, μεταξύ άλλων, καλή στήριξη και έλεγχο των μυών του κεφαλιού και του αυχένα.

Μην ξεχνάτε να διασκεδάζετε παίζοντας και να δίνετε χρόνο στο μικρό σας να ξεκουραστεί όταν δείχνει σημάδια κόπωσης! Οι δραστηριότητες αυτές είναι απλά ένας οδηγός. Αυτοσχεδιάστε, απελευθερώστε φαντασία και συναισθήματα, αφήστε το μωράκι να σας καθοδηγήσει και αυτό απ’ τη δική του πλευρά. Σίγουρα θα ανακαλύψετε πολλούς τρόπους για να παίξετε και να ενισχύσετε τη σωματική και νοητική του ανάπτυξη.
Όλα τα παιχνίδια και οι δραστηριότητες μας φέρνουν πιο κοντά με το μωρό μας και ενισχύουν μεταξύ άλλων το δεσμό που χτίζουμε με τα παιδιά μας!